Wat is nu precies leren en hoe werkt dat? Een logische vraag voor iemand met het motto “Een dag niet geleerd is een dag niet geleefd. Is leren iets onthouden? Bijvoorbeeld woordjes in een vreemde taal zoals we dat op school leren. Of is leren iets kunnen wat je nog niet eerder kon? Zoals het leren spreken van een vreemde taal als we op vakantie zijn in het buitenland. En waarom willen we het ene wel en het andere niet leren? Wat is de drijver achter leren?
Radboud reflects heeft een verhelderende lezing van Psycholoog Harold Bekkering en filosoof Jan Bransen op YouTube gepubliceerd (de lerende mens) die mij heeft geholpen in mijn beeldvorming over leren.
Leren is modellen in de hersenen verrijken
In de hersenen zitten allerlei modellen. De modellen gebruikt de hersenen om te voorspellen met als doel verrassingen te voorkomen. Leren is het verrijken van de modellen.
Mijn gezond verstand en ervaringen zeggen dat dit wel eens kan kloppen. Als ik een maaltijd wil maken die ik nog niet eerder heb gemaakt zoek ik eerst een recept. Daarmee krijg ik antwoord op vragen als welke ingrediënten nodig zijn, wat de bereidingstijd is en kan ik me een voorstelling maken van de smaak. Daarmee kan ik voorspellen of ik de maaltijd wil en kan maken en verwacht ik voor weinig verrassingen te komen staan. Nadat ik de maaltijd heb bereid en gegeten heb ik meer informatie. Was het zo lekker als ik dacht? Hoe lang duurde de bereiding werkelijk? Aan de hand daarvan pas ik mijn modellen aan, de modellen zijn verrijkt. Ik heb geleerd. De volgende keer dat ik dezelfde maaltijd ga maken kom ik voor minder verrassingen te staan.
Rolverwachting als drijfveer voor leren
Dagelijks komt er allerlei informatie binnen die de modellen in de hersenen kunnen verrijken. Door te lezen en luisteren maar ook door wat iemand meemaakt, gewild en ongewild. Lang niet alle informatie leidt tot leren.
Op basis van de lezing van Bekkering en Bransen en het boek “Gevormd of vervormd?” van Jan Bransen is mijn beeld dat de verwachtingen die iemand heeft over de rol die hij/zij wil vervullen de drijver is achter leren.
Zo kan bijvoorbeeld de rol van kok op allerlei manieren worden ingevuld. Thuis kan ik een aardig potje koken maar ik verwacht nog behoorlijk wat te moeten leren voordat ik als kok in een eetcafe aan de slag kan. Laat staan als kok in een sterrenrestaurant. Omdat ik die ambitie niet heb verdiep ik me niet in allerlei zaken zoals smaken, ingrediënten, combinaties van ingrediënten, enz. Echter, ook de rol van thuiskok kan ik verschillend invullen. Ik heb andere verwachtingen over de rol ” thuiskok voor alleen het gezin” dan de rol “thuiskok voor gasten”. Gasten wil je graag een lekker niet alledaags gerecht voorzetten. Binnenkort krijg ik eters over de vloer. Voor die tijd ga ik een bijzonder gerecht uitkiezen en om er zeker van te zijn dat het me lukt en lekker genoeg is om te serveren ga ik eerst oefenen. Dat doe ik in de rol van thuiskok voor het gezin. Want stel je voor dat het me niet goed lukt? Als kok voor het gezin vind ik dat geen probleem. Voor een thuiskok voor gasten wel.